29 Agosto 2007

Bieto Romero en un encuentro con fans en La Voz de Galicia

(Enviado por jaimixx)

El siguiente texto es la recopilación de las preguntas y respuestas de Bieto Romero, comentando temas sobre su relación con Oldfield, en un encuentro con fans en la web de La Voz de Galicia. En cursiva os dejo las traducciones.

14 de enero de 2002
Protagonista absoluto del 'mundo celta' en A Coruña, Bieito Romero es uno de los gaiteros más importantes de la música gallega. Al frente de Luar na Lubre se ha convertido en un superventas en España y ha popularizado la gaita gallega en los festivales de folk de todo el mundo. El día que cambió su futuro fue el 14 de noviembre de 1992, cuando recibió una llamada que le pedía que su grupo tocara ante el músico británico Mike Oldfield. El lunes 14 de enero de 2002 respondió a las preguntas de los internautas de lavozdegalicia.com.
Aquí comienza el encuentro
Mando un saúdo a toda a xente que tivo interese en participar neste chat. Paréceme interesante que haxa encontros deste tipo porque dalgunha forma se palpa o sentir da xente que estades no 'outro lado' e espero responde-lo mellor posible a tódalas preguntas que fagades.
Mando un saludo a toda la gente que tuvo interés en participar en este chat. Me parece interesante que haya encuentros de este tipo, porque de alguna forma se palpa el sentir de la gente que estais al otro lado y espero responder lo mejor posible a todas las preguntas que hagais.
Qué sentimiento te produjo tocar la bellísima gaita en la quinta provincia gallega, Buenos Aires ? Florencia Tojeiro desde Argentina
Para nós era un reto moi importante ó ir a Arxentina a tocar porque a pesar de que esta foi a primeira vez sempre houbo un contacto moi fluido cos galegos alí. Para nós o concerto que dimos e a estancia dunha semana foi tremendamente emocionante e dende logo temos moitísimas ganas de volver porque a pesar do mal momento que está a vivir creemos que é un gran país e para nós sería moi grande voltar en mellores condicións. Saúdos para toda a xente de Arxentina.
Para nosotros era un reto muy importante ir a Argentina a tocar porque, a pesar de que ésta fue la primera vez, siempre hubo un contacto muy fluido con los gallegos allí. Para nosotros el concierto que dimos y la estancia de una semana fue tremendamente emocionante y, desde luego, tenemos muchísimas ganas de volver porque a pesar del mal momento que está viviendo, creemos que es un gran país y para nosotros sería muy grande volver en mejores condiciones. Saludos para toda la gente de Argentina
Gaita ou acordeón?
Eu son gaiteiro O acordeón é un instrumento moi interesante pero tendo que elexir o meu instrumento é a gaita.
Yo soy gaitero. El acordeón es un instrumento muy interesante pero tiendo a elegir mi instrumento que es la gaita.
¿Consideras que Luar na Lubre ha alcanzado ya la fama y el nombre que obtuvo Milladoiro en su época?
Falar de fama, de cotas, é moi relativo. Milladoiro cumpliu un papel moi importante no desenrolo da música galega e nunca é comparable o que nós fagamos neste momento co que eles fixeron. Son cousas distintas e cada unha ten o seu valor no momento en que se está a facer.
Hablar de fama, de cotas, es muy relativo. Milladoiro cumplió un papel muy importante en el desarrollo de la música gallega y nunca es comparable lo que hagamos en este momento con lo que ellos hicieron. Son cosas distintas y cada una tiene su valor en el momento que se hace.
¿Con que grupos/musicos galegos tes mellor relacion?
¿Con qué grupos/músicos gallegos tienes mejor relación?
Hoxe en día a relación enre os músicos é moito máis fluida que hai anos. Eu penso que hai unha relación cordial con tódolos grupos porque somos conscientes que a única maneira de construir é colaborando e dalgún xeito estamos 'condenados' a entendernos polo ben do movemento musical galego.
Hoy en día la relación entre músicos es mucho más fluido que hace años. Pienso que hay una relación cordial con todos los grupos porque somos conscientes que la única manera de construir es colaborando, y de alguna manera estamos "condenados" a entendernos por el bien del movimiento musical gallego.
¿que é o peor de estar nunha gran discográfica?.
¿Qué es lo peor de estar en una gran discográfica?
• O peor dunha gran discográfico é soportar determinadas presións. No noso caso podemos decir que somos un grupo bastante afortunado xa que as presións que exerceron sobre nós sempre foron mínimas e fácilmente acatables. Así e todo nunha multinacional non é o no normal.
Lo peor de una gran discográfica es soportar determinadas presiones. En nuestro caso podemos decir que somos un grupo bastante afortunado ya que las presiones que ejercieron sobre nosotros siempre fueron mínimas y fácilmente acatables. Así y todo , en una multinacional no es lo normal.
Que é o peor que vos ten pasado nun concerto?
¿qué es lo peor que os ha pasado en un concierto?
• Nos concertos nos que fai moito frío incluso no verán galego pasámo-lo moi mal polo difícil que é tocar físicamente con frío e polo complicadísimo que é para as gaitas a afinación. Concretamente este ano nos pasou en dous concertos onde a xente o pasou en grande pero nós sufrimos moito. Despois, hai multitud de anécdotas que xa se contarán no seu debido momento.
En los conciertos en los que hace mucho frío, incluso en el verano gallego, lo pasamos muy mal por lo dificil que es tocar físicamente con el frío y por lo complicadísimo que es para las gaitas la afinación. Concretamente este año nos pasó en dos concierto donde la gente se lo pasó en grande, pero nosotros sufrimos mucho. Después, hay multitud de anécdotas que ya se contarán en su debido momento.
Por preguntar que non quede: Un libro, unha canción, unha película, unha banda sonora, unha constelación, un viño e unha crenza
Por preguntar que no quede: Un libro, una canción, una película, una banda sonora, una constelación, un vino y una creencia.
• Un libro. Eu poría 'El druida' de Morgan Llywelin. Unha canción. Por saír do folk, 'Here comes the sun' de George Harrison. Unha película. Apostando polo cine do país, 'Sempre Xonxa'. Unha banda sonora, a da película 'A la caza del octubre rojo' interpretada por Sean Connery. Unha constelación. ?? Un viño, godello. Unha crenza, a nai terra.
Un libro. Yo pondría "El Druida" de Morgan Llywelin. Una canción. Por salir del folk, "Here Comes de Sun" de George Harrison. Una película Pues apostando por el cine del país "Sempre Xonxa". Una banda sonora, la de la película "La Caza del Octubre Rojo" interpretada por Sean Connery. Una constelación. ?? Un vino, godello. Una creencia, la madre tierra.
Escribo desde Madrid,me enterao de la existencia de este chat en el canal #musica_celta: Existe un auténtico universo de leyendas alrededor de Bieito Romero y la Cova. Muchas de ellas incluso llegan aqui. ¿Cual es la mas simpatica u original que recuerda?
• Sobre mín e a Cova Folk, lembro un sábado de fai nove anos onde por casualidade nós xuntamos aproximadamente 12 gaiteiros entre os que estaban Carlos Núñez, Manuel Múxico, Iván Costa, Xaquín Branco, e Clemente 'de Ibias', Brais Maceiras, etc, e que foi unha noite inolvidable de música sin parar.
Sobre mí y la Cova Folk, recuerdo un sábado de hace nueve años donde por casualidad nos juntamos aproximadamente 12 gaiteros entre los que estaban Carlos Núñez, Manuel Múxico, Iván Costa, Xaquín Branco, Clemente "de Ibias", Brais Maceiras, etc, y que fue una noche inolvidable de música sin parar.
Por qué tantos galegos dubidan das súas raices celtas?
¿Por qué tantos gallegos dudan de sus raices celtas?
• Penso que é básicamente por descoñecemento. Desafortunadamente a cultura celta en Galicia está moi pouco estudiada e normalmente o que se sabe é bastante supeficial e confuso e eso leva a que moita xente teña dudas fundadas sobre un posible pasado celta no noso país. Todos sabemos que Galicia é unha confluencia de culturas, pero nega-la existencia da parte céltica penso que é un grande erro.
Pienso que es básicamente por desconocimiento. Desafortunadamente la cultura celta en Galicia está muy poco estudiada y normalmente lo que se sabe es bastante superficial y conduso, y eso lleva a que mucha gente tenga dudas fundadas sobre un posible pasado celta en nuestro país. Todos Sabemos que Galicia es una confluencia de culturas, pero negar la existencia de la parte céltica es un gran error.
 
¿Que tipo de cambios son os que ides poñer no novo disco?Non cambiedes...!
¿Qué tipo de cambios son los que vais a poner en el nuevo disco? No cambieis..!
• Os tipos de cambios que vai a haber son de producción, básicamente no estilo non imos a cambiar, que naide teña medo que non imos a facer pop, nin outro tipo de música alonxado do que estábamos facendo ata agora, pero o que sí haberá son grandes sorpresas e cambios significativos dentro do noso xeito de entende-la música.
Los tipos de cambios que va a haber son de producción, basicamente en el estilo no vamos a cambiar, que nadie tenga miedo que no vamos a hacer pop, ni ningún otro tipo de música alejado de lo que estábamos haciendo hasta ahora., pero lo que sí habrá son grandes sorpresas y cambios significativos en nuestra manera de entender la música.
A súa opinión sobre a progresiva introducción do modelo escocés nas bandas de gaitas
Su opinión sobre la progresiva introducción del estilo escocés en las bandas de gaitas.
• Eu penso que é moi negativo, sobre todo estando financiados con cartos públicos. Eu creo que en Galicia hai a capacidade e a calidade suficiente como para crear bandas de gaitas con estética propia e eu creo que ese é o camiño a seguir.
Pienso que es muy negativo, sobre todo estando financiado con dinero público. Creo que en Galicia hay la capacidad y la calidad suficiente como para crear bandas de gaitas con estética propio y creo que ese es el camino a seguir.
Que opinión tienes de que tus discos estén en internet sin pagar derechos de autor.
• A opinión boa non pode ser. De tódolos xeitos entendo que o elevado custe dos Cd's nestes momentos xenere todo este tipo de alternativas tanto en Internet como a venta ilegal nas rúas. Creo que as discográficas terían que empezar a cuestionar o custe en tenda da música para reactivar e mermar todo este tipo de alternativas.
La opinión buena no puedes ser. De todas maneras entiendo que el elevado coste de los cd's en estos momentos genere todo este tipo de alternatica tanto en Internet como la venta ilegal en las calles. Creo que las discográficas tendrían que empezar a cuestionarse el coste en tienda de la música para reactivar y reducir todo este tipo de alternativas.
Hola desde Bretaña...Qué opinas de las relaciones entre Bretaña y Galicia? Si te proponen un encuentro con un grupo de aqui, te vienes? Besos. Aurélie
• A Bretaña para mín é o país máis increíblemente igual a Galicia que coñezo, tanto na paisaxe, como na arquitectura, música, xentes, etc. Creo que as relacións non son todo o fluídas que deberían ser, desgraciadamente. A pesar de ser irmáns, aínda estamos un pouco de costas, pero pouco a pouco nos vamos querendo máis. Con respecto o encontro cun grupo de ahí, xa sabes Aurélie que aceptaría encantadísimo.
La Bretaña para mí es el país más increiblemente igual a Galicia que conozco, tanto en el paisaje como en la arquitectura, gente, etc. Creo que las relaciones no son todo lo fluidas que deberían ser desgraciadamente. A pesar de ser hermanos, aún estamos un poco de espaldas, pero poco a poco nos vamos queriendo más. Con respecto al encuentro con un grupo de ahí, ya sabes Aurélie que aceptaría encantadísimo.
Varios persoaxes da cultura galega se preocuparon moito de resaltar que non son nacionalistas. cres que sen unha determinada cultura nacional farias a arte que fas?
Varios personajes de la cultura gallega se preocuparon mucho de resaltar que no son nacionalistas. ¿Crees que sin una determinada cultura nacional haría el arte que haces?
• Eu creo que hai que entender e amar a terra para facer determinadas formas de cultura. De todos xeitos, as concepcións persoais da xente varían significativamente sin ser nin mellores nin peores. Creo que o que eu fago, tanto a nivel persoal como en 'Luar na Lubre' está fundamentado nun profundo amor á terra.
Yo creo que hay que entender y amar la tierra para hacer determinadas formas de cultura. De todas maneras, las concepciones personales de la gente varían significativamente sin ser mejores ni peores. Creo que lo que hago, tanto a nivel personal como en "Luar na Lubre" está fundamentado en un profundo amor a la tierra.
Por hacer una pregunta que ya ha sido hecha en otros ámbitos, ¿consideras que sólo puede ser música gallega aquella hecha en gallego? ¿Puede haber música gallega hecha en castellano?
• Sí, de feito a hai. Hai grupos galegos de rock and roll, pop e outros estilos que cantan en castelán e non deixan de ser de aquí. Incluso no folk, sobre todo nos últimos anos, hai xente de calidade que emprega o castelán. Eu non o faría pero o respeto.
Sí, de hecho la hay. Hay muchos grupos gallegos de rock and roll, pop y otros estilos que cantan en castellano y no dejan de ser de aquí. Incluso en el folk, sobre todo en lso últimos años, hay gente de calidad que usa el castellano. Yo no lo haría pero lo respeto.
Lein nalgures que te asustan os avions. Algun outro temor confesable?
Leí en algunos lugares que te asustan los aviones. ¿Algún otro temor confesable?
• Sí, os avións é algo certo. Cada día o estou superando máis, pero o levo mal. E algún outro temor, é o que estamos vivindo día a día con estas guerras absurdas que amenzan con meternos a todos no medio.
Si, lo de los aviones es algo cierto. Cada día lo estoy superando más, pero lo llevo mal. Y algún otro temor, es lo que estamos viviendo día a día con estas guerras absurdas que amenazan con meternos a todos en el medio.
Non esta farto xa de que sempre o relacionen con Mike Oldfield?
¿No está harto de que siempre lo relacionen con Mike Oldfield?
• Eu estou moi agradecido a Mike Oldfield polo que fixo por mín. Teño unha relación bastante boa con él. Creo que este tipo de relacións se lles dice que son relacións 'químicas'. Nunca me farterei de que se me relacione con él porque como di o refrán 'De ben nacidos é ser agradecidos'.
Yo estoy muy agradecido a lo que Mike Oldfield hizo por mí. Tengo una relación bastante buena con él. Creo que este tipo de relaciones se les dice que son "químicas". Nunca me hartaré de que se me relacione con él porque como dice el refrán "De bien nacidos es ser agradecidos".
¿Por que empregades a mesma receta musical que Milladoiro?
¿Por qué usais la misma receta musical que Milladoiro?
• Non creo que empreguemos a misma receta musical que Milladoiro. Creo que nos dous grupos hai un estilo e unha forma de entende-la música diferente, pero recoñezo que ó ser Milladoiro os primeiros en facer este estilo musical en Galicia, sempre vai a haber comparacións.
No creo que usemos la misma receta musical que Milladoiro. Creo que en los dos grupos hay un estilo y una forma de entender la música diferente, pero reconozco que al ser Milladoiro los primeros en hacer este estilo musical en Galicia, siempre va a haber comparaciones.
¿que lle parece que exista un conservatorio folk en Lalin?
¿Qué le parece que exista un conservatorio folk en Lalín?
• Paréceme unha moi boa iniciativa que sirve para forma-la xente dentro do estilo do folk e da música tradicional. Conservatorios similares hainos desde fai moito tempo na Bretaña e cuns resultados magníficos, deles sairon unha gran canteira de músicos recoñecidos actualmente. Eu espero que este de Lalín seña un primeiro paso para a creación de máis conservatorios deste tipo por todo o territorio galego.
Me parece una muy buena iniciativa que sirve para formar a la gente dentro del estilo del folk y la música tradicional. Conservatorios similares los hay desde hace mucho tiempo en la Bretaña y con unos resultados magníficos, de ellos salieron una gran cantera de músicos reconocidos actualmente. Espero que este de Lalín sea el primer paso para la creación de más conservatorios de este tipo por todo el territorio gallego.
Nunha entrevista que escoitei na radio non parecías moi cómodo falando de Mike Oldfield. Queda moi lonxe un posible novo concerto/disco xuntos ?
En una entrevista que escuché en la radio no parecías muy cómodo hablando de Mike Oldfield. ¿Queda muy lejos un posible nuevo concierto/disco juntos?
• Como dixen antes, nunca me sinto incómodo falando de Mike Oldfield. O problema é cómo o entrevistador plantee a entrevista que moitas veces fai que te sintas incómodo pero nunca por Oldfield. Con respecto o concerto-disco, non queda moi lonxe...
Como dije antes, nunca me siento incómodo hablando de Mike Oldfield. EL problema es como el entrevistador plantee la entrevista, que muchas veces hace que te sientas incómodo pero nunca por Oldfield. Con respecta al concierto-disco, no queda muy lejos...
Porque pensachedes que era bó introducir a guitarra electrica na vosa música?
¿Por qué pensasteis que era bueno introducir la guitarra eléctrica en vuestra música?
• A guitarra eléctrica non é un instrumento definitorio da nosa música. Creo que para determinados matices, ou fraseos, ás veces está ben. Polo tanto a concebimos como un color dentro da nosa música, non como algo importante.
La guitarra eléctrica no es un instrumento definitorio de nuestra música. Creo que para determinados matices, o fraseos, a veces está bien. Por lo tanto la concebimos como un color dentro de nuestra música, no como algo importante.
amáis de Luar Na Lubre, ten vostede outros proxectos musicais?
Además de Luar na Lubre, ¿tiene otros proyectos musicales?
• Nestes momentos non.
En estos momentos no
Pensa que coa produccion de Donal Lunny van deixar de ser os Luar Na Lubre de sempre?
¿Piensa que con la producción de Donal Lunny van a dejar de ser los Luar Na Lubre de siempre?
• Donal Lunny é musicalmente un mago. Creo que a súa producción vai a aportar un sonido moito máis grande e vai a facer que 'Luar na lubre' sone en disco como en directo. Agora mesmo estamos a traballar con él aquí na Coruña e podoche dicir que é un productor tremendamente respetuoso con a nosa forma de entende-la música, apenas cambiou nada do que nós xa tíñamos, e él o que vai a facer é aportar esa calidade de sonido que tanta falta fai na nosa música moitas veces.
Donal Lunny es musicalmente un mago. Creo que su producción va a aportar un sonido mucho más grande y va a hacer que Luar na Lubre suene en disco como en directo. Ahora mismo estamos trabajando con el aquí en La Coruña y te puedo decir que es un productor tremendamente respetuoso con nuestra forma de entender la música, apenas cambió nada de lo que ya teníamos, y él lo que va a hacer es aportar esa calidad de sonido que tantas falta hace en nuestra musica muchas veces.
bos días ¿crees que internet e un bó medio de difusión da música galega e da Folck. ¿Poderían facerse Carballeiras on line?
Buenos días ¿crees que Internete es un buen medio para la difusión de la múscia gallega y del Folk. ¿Podrían hacerse Carballeiras online?
• Sí, Internet é un medio idoneo para difundir calquer cousa, por suposto a música folk galega tamén. Creo que hai proxectos interesantes para esta difusión e espero que cheguemos a dar a coñecer a nosa música como realmente se merece. Carballeiras on line é posible que se podan facer pero serían un pouco frías.
Sí, Internet es un medio idoneo para difundir cualquier cosa, por supuesto que la múscia folk gallega también. Creo que hay proyectos interesantes para esta difusión y espero que lleguemos a dar a conocer nuestra música como realmente sae merece. Carballeiras on line es posible que se puedan hacer pero serían un poco frías.
Cal é ese sitio que tanto inspira pra compoñe-las tuas cancions? ,dache bo resultado :)
¿Cuál es ese sitio que tanto inspira para componer tus canciones?, te da buen resultado.
• Hai moitos sitios e moita xente nos que inspirarse para facer cancións. A mín persoalmente, me atrae moitísimo a Costa da Morte e xa non só a nivel compositivo senón que tódalas melodías tradicionais desta zona son maravillosas.
Hay muchos sitios y mucha gente que nos inspira para hacer canciones. A mí personalmente, me atrae muchísimo la Costa da Morte y ya no sólo a nivel compositivo sino que todas las melodías tradicionales de esta zona son maravillosas.
¿Que pasa coa túa colaboración en Lume na Palleira?
¿Qué pasa con tu colaboración en Lume na Palleira?
• Foi unha etapa que comenzou en Onda Cero hai dez anos e que continuei na Radio Galega, pero por motivos persoais din por finalizada esta etapa da que me sinto moi satisfeito.
Fue una etapa que comenzó en Onda Cero hace diez años y que continúa en la Radio Galega, pero por motivos personales di por finalizada esa etapa y me siento muy satisfecho.
cabe a posibilidade de abrir unha cova Celtica para actuacións un pouquiño mías grandes?
¿Cabe la posibilidad de una nueva Cova Celtica para actuaciones un poquito más grandes?
• Non. Realmente é necesaria pero creo que nestes momentos eu non teño a capacidade, sobre todo de tempo, para meterne neste tipo de proxectos.
No, realmente es necesaria pero creo que en estos momentos no tengo la capacidad, y sobre todo el tiempo, para meterme en este tipo de proyectos.
Está remitindo o fenómeno das cantareiras?
¿Está remitiendo el fenómeno de las canteras?
• Eu creo que non. Mais ben o fenónemo está consolidado e non hai efervescencia que había en anos anteriores. Pero de ningún xeito penso que esté remitindo.
Creo que no. Más bien el fenómeno está consolidado y no hay la efervescencia que había en años anteriores. Pero de ninguna manera está remitiendo.
Para alguén que non ten acceso ó 'mundillo folkie', ¿qué grupos novos, non coñecidos lle recomedarías?
Para alguien que no tenga acceso al mundillo folkie que le recomendarías?
• Como dou por feito que a música folk galega xa a coñeces, recomendaríache calquera disco donde aparezca Donal Lunny como productor. Penso que son os discos que están marcando un pouco o novo estilo de son dentro do chamado mundo celta. Poderíache citar un en concreto que a mín me marcou do guitarrista bretón Dan Ar Bras, que sacou unha triloxía, producida por Donal Lunny, sobre a música dos países celtas.
Como doy por hecho que la música folk gallega ya la conoces, te recomendaría cualquier disco de Donal Lunny como productor. Pienso que son los discos que están marcando un poco el nuevo estilo de sonido dentro dle llamado mundo celte. Te podría citar uno en concreto que a mí me marco del guitarrista bretón Dan Ar Bras, que sacó una trilogía, producida por Donal Lunny, sobre la música de los paises celtas.
Fin del encuentro
• Para mín foi un pracer ó estar aquí con todos vós. Como dixen ó principio, paréceme interesantísimo que haxa este tipo de encontros e un pouco como consigna vos pido que apoiedes á xente que está a traballar dentro da música folk no noso país para poder consolidar, dunha vez por todas, un movemento musical galego forte. Unha aperta para todos.
Para mí fue un placer estar con vosotros aquí. Como dije al principio, me parece interesantísimo que haya este tipo de encuentros y un poco como consigna os pido que apoyeis a la gente que está trabajando dentro de la música folk en nuestro país para poder consolidar, de una vez por todas, un movimiento musical gallego fuerte. Un abrazo para todos.


Se prohibe copiar cualquier contenido de esta web sin el consentimiento expreso del autor.

Esta web ha sido desarrollada en su totalidad por Mike-Bell. Copyright © 2000-2005.

Traducción al Español por Mike-Bell. Artwork by Krenes

Esta página se ve correctamente con Internet Explorer 6 y Netscape 7. Resolución recomendada 1024x768 o superior